Verkort verslag voettocht 1999
Santiago de Compostela, Camelot en Hans Vermaat.
Aan alle bekenden, vrienden en familieleden, die een bijdrage hebben
toegezegd voor Camelot. En aan hen, die dit wel van plan waren maar nog niet
gedaan hebben.
Hans Vermaat, Groningen, augustus 1999.
"Pelgrimage" van Le Puy-en-Velais naar Santiago de Compostela. (10 mei t/m
23 juli 1999)
De reisduur en de kilometers.
Ik vertrok op maandag 10 mei 1999 met de trein van 11.18 uur vanuit
Groningen naar Le Puy-en-Velais (gelegen ten zuid-westen van Lyon).
Op dinsdag 11 mei begon ik aan mijn voettocht en op zondagnamiddag 18 juli
kwam ik aan bij de kathedraal van Santiago. Na een verblijf van een drietal
dagen daar keerde ik op donderdagmorgen 22 juli om 9 uur terug naar
Groningen om daar op vrijdag 23 juli om 16.15 uur bij het Hoofdstation aan
te komen.
Het aantal afgelegde kilometers bedroeg (volgens de reisgidsen en
aanvullende informatie) 1507. Hiervan heb ik er noodgedwongen 57 per bus of
auto afgelegd. Het resterende aantal van 1450 kilometer dient nog verhoogd
te worden met de extra kilometers, die afgelegd zijn wegens verdwalen (twee
keer noemenswaard in Frankrijk), het bezichtigen van bezienswaardigheden en
het doen van de dagelijkse inkopen.
Van de 75 dagen, die ik onderweg was, liep ik 66 dagen. Na aftrek van 3
reisdagen en 3 dagen in Santiago, resteren 3 rustdagen (alle drie in
Frankrijk). Het rond het middaguur aankomen en tijd genoeg hebben om
bezienswaardigheden ter plekke te bekijken beviel mij beter dan grote
afstanden lopen en dan vervolgens rustdagen in te moeten lassen.
Het gemiddeld aantal gelopen (gids)kilometers per dag bedroeg 22,08. De
kortste etappe bedroeg 12 kilometer, de langste 43,5. Mijn snelheid bedroeg
in de eerste dagen niet meer dan 2 kilometer per uur (inclusief rusten),
daarna gedurende vele weken 3 kilometer, terwijl de laatste weken dit tempo
was opgevoerd tot 4 kilometer per uur. Het aantal kilo’s op mijn rug
varieerde tussen de 15 en 12. Mijn eigen gewicht nam aanzienlijk af. Het
aantal regendagen bedroeg circa 5, waarvan slechts 1 in Spanje (en dat nog
niet langer dan 1 uur). Ik denk dat ik hiermee extreem veel (wandel)geluk
heb gehad.
De inhoud van de rugzak.
Een slaapzak, een slaapmat, thermisch ondergoed. Drie t-shirts, drie
onderbroeken, een lange en een korte broek, toiletspullen, een klein
handdoekje, drie paar sokken, waarvan 1 paar verloren en 1 paar weg gegeven
,een vliesjack en een regenponcho. Tandenborstel en enige hoofdpijnpoeders,
muggenolie en zonnebrandcrème. Een lichtgewicht tent (teruggestuurd na 300
kilometer) , een brander en een pannetje. Een piepklein zaklantaarntje, een
leesboekje, briefpapier, een zonnebril, en een petje. Slippers (van een
tientje). Een verrekijker (ook teruggestuurd).Een reisgids en onderweg
folders en ansichtkaarten. Een fototoestel en enkele fotorolletjes. Verder
een waterzak en eten voor de dag (of in het weekend voor meerdere dagen).
En uiteraard sigaretten (meestal niet in voorraad). Mijn paspoort, een
bankpas en een creditcard, voor het geval.
De kosten.
De kosten van deze reis bedroegen circa ƒ4.530,=. De specificatie hiervan
luidt als volgt:
Reiskosten trein Groningen – Le Puy 175,=
Idem Santiago – Groningen 420,=
Overnachtingen Frankrijk 460,=
Idem Spanje 325,= (inclusief 4 nachten hotel)
Telefoonkosten naar Nederland 270,=
Afdrukken 300 foto’s, fotoboeken 300,=
Fotorolletjes 160,=
Porti 70,=
Kleding 50,=
Kaarten, entree musea etc 150,=
Sigaretten 500,=
Eten, drinken etc 1.650,= (22,= per dag)
De financiële dekking was als volgt:
Verhuur eigen woning (4 maanden) 3.200,=
75/90 van normale leefbudget 1.500,=
Totaal dekking 4.700,=
Indrukken.
Het aantal keren dat ik "bonjour", "Buenas dias", "bon camino" zei is niet
te tellen; het aantal interessante ontmoetingen met medepelgrims is
aanzienlijk.
Als thema’s voor een reisverslag zouden kunnen dienen: "Zin en onzin op de
Chemin de Saint Jacques/ Camino" of "Ontmoetingen en liefdes op de Camino".
De reis is voor mij onvergetelijk. Buitengewoon en aan te raden aan een
ieder die wil genieten van natuur, cultuur, interessante medemensen en
ontvankelijk is voor geschiedenis, spiritualiteit en/ of religie.
Het lopen is ook voor de niet-sportieveling te doen, zij het dat je de
eerste weken dan best s’ avonds regelmatig versleten bent. Voor
overnachtingen zijn in Frankrijk de gites d’etappe ideaal; in Spanje tref je
de refugio’s ofwel de pelgrimsherbergen aan.
In Frankrijk was het heel rustig; er waren dagen dat je amper andere
wandelaars tegen kwam; in de gites d’etappe kon je meestal terecht zonder
reservering. Een enkele keer was je er alleen of met z’n tweeën. In Spanje
was het drukker en de laatste 150 kilometer zelfs aanzienlijk drukker. In de
refugio’s sliepen al gauw 40 mensen; in de grote etappeplaatsen werd gebruik
gemaakt van legertenten. Door echter een beperkt aantal kilometer verderop
te overnachten kon je dit wel vermijden.
De landschappen zijn zeer afwisselend; nergens ontaardt het wandelen in
bergklimmen, hoewel er in Frankrijk wel enkele trajecten zijn waar je klimt
en daalt. In Spanje is de camino overwegend plat. Het traject tussen Burgos
en Astorga voert 350 kilometer over de meseta en boeit door zijn
uitgestrektheid. Het specifieke van deze tocht is toch wel dat je onderweg
mensen aantreft die allemaal iets met Saint Jacques c.q. Santiago hebben. De
vraag "waarom loop je deze weg?" klinkt dan ook regelmatig met als gevolg
dat er andere onderwerpen aan de orde komen dan het weer, de route, het
aantal kilometers en/ of de blaren. Ook heel bijzonder is dat je soms in
kloosters of in pastorieën overnacht; je bezoekt regelmatig een kerk en een
katholieke kerkviering en je ontvangt regelmatig de pelgrimszegen. Ondanks
de grote drukte maak je kennis met de betekenis van het rooms katholieke
geloof in Zuid Frankrijk en Spanje.
De pelgrims zijn afkomstig uit een groot aantal landen, waaronder een
Brazilië een bijzondere plaats inneemt. De leeftijd loopt uiteen van 15 tot
80 jaar.
Ontmoetingen.
In Frankrijk lopen veel mensen "le chemin" in gedeeltes. Tien dagen, twee
weken en een jaar later (of in een ander seizoen) weer een gedeelte. Het
gevolg is dat zich in het franse gedeelte groepjes pelgrims vormen, die na
een aantal dagen weer uiteenvallen. In die betrekkelijk korte tijd wordt de
omgang met elkaar (voornamelijk na aankomst in de gite d’etappe) zeer
vriendelijk en vertrouwd. In Spanje gaan de meeste pelgrims, die ik ontmoet
heb, door tot aan Santiago. Ik heb in Spanje voornamelijk in Frans
gezelschap verkeerd. Dat wil niet zeggen dat ik geen contact had met
Spanjaarden en anderen, doch mijn Frans groepje, dat zich gevormd had in
Saint Jean Pied le Port bleef lang bij elkaar. De laatste weken liep ik met
Fatima, een Parisienne, als vertrouwd wandelmaatje. Met haar bereikte ik
Santiago, met haar genoot ik van de feestelijkheden aldaar en met haar
keerde ik terug voor een weekje Groningen.
Het aantal Nederlanders, dat ik ontmoet heb, is beperkt. Ik heb één
Nederlander, die vanuit Zeist was komen lopen, ontmoet tussen Le Puy en
Conques, één Nederlander tussen Cahors en Pamplona –lange tijd mijn
loopvriend -, een echtpaar, lopend vanuit Den Haag, twee éénlingen (eind
vijftig), lopend vanuit Raamsdonksveer en Le Puy en in de laatste week twee
jonge knullen (eind twintig), die samen vanuit de Randstad lopend op weg
naar Santiago waren. Een fietsend echtpaar vanuit de provincie Groningen.
Een aantal Belgen completeerden mijn mogelijkheden om Nederlands te spreken.
Het lopen is uiteindelijk een zeer ongecompliceerde bezigheid. Je rugzak
staat na verloop van tijd s’avonds volledig ingepakt, zodat je s’morgens
rond zes uur alleen je slaapzak er in hoeft te stoppen. Een stuk stokbrood,
een banaan en wat water is voldoende voor het ontbijt. Later drink je zo
mogelijk in een plaatselijk café een kop "café con leche". Je weet waar je
die dag heen moet, dus is het kwestie van de voeten bewegen. Het
wereldnieuws dringt niet tot je door, de telefoon gaat niet, je hoeft je
niet te bekommeren over rekeningen, arbeidsbureau, bedrijfsvereniging
enzovoort.
s’Middags na aankomst een bed zoeken, je douchen, iets te eten versieren,
wat schrijven in je dagboek, een brief op de post, een beetje slapen en
s’avonds kerken bekijken, eten, praten en op tijd naar bed.
De terugkomst in Nederland is minder gemakkelijk. De vraag inzake mijn
toekomstige arbeid dringt zich – in mijn situatie – weer op; hoe vul je je
dagen? Hoe ziet de toekomst eruit? Ga ik elke dag weer de krant lezen, het
journaal bekijken? Solliciteren? Ik heb de eerste afwijzing al weer binnen!
Toch maar naar Frankrijk verhuizen en een eigen gîte d’etappe langs de GR 65
beginnen?
Een tocht met een lange aanlooptijd (zeker 7 jaar geleden begon deze tocht
mij te intrigeren) is nu afgelegd. Deze tocht heeft mij dingen gebracht, die
ik niet had verwacht, en anderzijds ook weer niet helemaal bewerkstelligd
wat ik had gehoopt. "J’accepte" (ik neem het aan; ik aanvaard het) is een
uitdrukking, die bij deze tocht past.
Ik heb mensen ontmoet, die de Camino in Spanje meermalen gelopen hebben; ik
heb in de livres d’or, die je in de gìtes d’etappe en in de refugios
aantreft, verschillende verhalen gelezen van mensen, die dezelfde tocht ook
vaker gelopen hebben. Ik kan niet voorspellen of ik deze tocht nog eens zal
herhalen. In een ander seizoen? Als ik opgehouden ben met roken?
Ieder zijn Camino. Er zijn hardlopers, toeristen, feestvierders,
gepensioneerden, jongelui, excentriekelingen, echtparen. Leven en laten
leven; de sfeer op "le chemin" en "el camino" is uitstekend. Een
uitzondering daargelaten is iedereen even vriendelijk en in elkaar
geïnteresseerd. De plaatselijke bevolking wenst je doorlopend een goede reis
(alsof je de enige bent) en staat gereed om je de juiste weg te wijzen.
Reisverslag?
Het maken van een reisverslag is een punt apart. Wat is mijn thema? Voor wie
schrijf ik dit verslag? Hoe ga je om met de privacy van je tochtgenoten? Wat
is zo persoonlijk voor je zelf – en daarmee zo belangrijk – dat je dat niet
met anderen kunt en wilt delen?
Mijn reis heeft in de eerste weken sterk in het teken gestaan van mijn
ziekte en ontslag, nu drie jaar geleden. Daarna kwamen mijn huwelijk aan de
orde, het vaderschap, de relatie met mijn kinderen, de betekenis van
seksualiteit in mijn leven, mijn therapie, mijn vriendschap met een man en
in de laatste weken mijn intensieve ontmoeting met een vrouw, in dit geval
Fatima. Daarnaast doorlopend de zin van het leven; in hoeverre spelen
materiele en spirituele zaken een rol. Wie ben ik? Hoe verhoud ik mij tot
andere mensen? Dit alles enerzijds heel indringend, anderzijds met heel veel
ongein en plezier. Voor de cultuur raak je aan het eind van de rit toch
enigszins afgestompt. Je hoeft niet meer elke kerk en elk museum te zien. Je
geniet meer van de sfeer van een stadje of dorp. Je geniet van het kopje
koffie dat je van een restauranteigenaar gratis aangeboden krijgt; je geniet
van de oude man die midden op snelweg stopt om mij een kalebas te geven. Je
geniet van je oude reisgenoot van 76 ½, die onderweg op mijn verzoek Jacques
Brel vertolkt. Je baalt van snurkers naast je of onder je. Je baalt van
mensen die zonodig s’morgens om half vier willen vertrekken en je met de
zaklantaarn in je gezicht schijnen om vervolgens te zeggen "oh, sorry, jou
zocht ik niet".
Je geniet van het (incidenteel) wandelen onder een heldere sterrenhemel, je
geniet van het (incidenteel) buiten slapen; je geniet van de jeugd, die zo
heerlijk met je in gesprek raakt, alsof je geen 54 jaar oud bent. Je geniet
van de uitnodiging om aan te schuiven aan tafel en mee te eten.
Je geniet van de indringende gesprekken; je geniet van de "feedback’ die je
krijgt op je eigen levenswandel.
Je geniet van de aankomst van pelgrims in Santiago, die je om de nek vallen,
terwijl je je afvraagt "waar ben ik die nou weer tegengekomen?". Je geniet
van de ontmoeting in de kathedraal van Santiago, één uur voor het vertrek
met de trein naar Frankrijk, met je Nederlandse loopmaatje vanuit Frankrijk.
Hij geeft me zijn ring, die ik eerder tevergeefs aan hem had gevraagd. De
ring is een symbool voor de thema’s die we met elkaar bespraken.
Sentimenteel?
Sponsoractie Camelot.
Camelot? O ja, Camelot. De sponsoractie heeft met 80 reacties bruto ruim
ƒ7.000,= opgebracht. De kosten bedragen circa ƒ500,=; ik hoop dat er nog een
aantal mensen zijn die bij nader inzien ook nog een bijdrage willen
schenken.
Zij, die toegezegd hebben te betalen na de ontvangst van de compostelle
treffen deze hierbij aan. Verspreid in de tekst vind je gedeeltes uit mijn
stempelkaart.
De bijdrage dient gestort te worden op rekeningnummer xxxxxx ten name van
Camelot te Eelde. Mijn dank en die van de Camelot medewerkers is groot.
Mocht er een echt reisverslag komen, dan laat ik jullie dit weten. Mocht
iemand van jullie meer willen horen en foto’s willen zien, aarzel dan niet
om mij te bellen, te schrijven of mij te bezoeken.
Met hartelijke groeten,
Hans Vermaat
Terug naar keuzemenu